ما چرا پیر می شویم؟ چرا جسممان تحلیل می رود و بعد می میریم؟ ما اصلا” از نظر طبیعی ، چقدر می توانیم عمر کنیم؟ در این زمینه دو نظریهء علمی وجود دارند . ء
نظریه ویران شدن بدن : بدن انسان از یک طرف بطور دائم در حال فرسایش و از بین رفتن است ، و از سویی دیگر به
همان اندازه در حال تعمیر و بازسازی خودش هست . هر چند سال یکبار ، بیش از نود درصد از سلول های بدن انسان بازسازی میشوند . به عبارتی دیگر ، این بدنی که ما امروز داریم همان بدنی نیست که تا چند سال پیش داشته ایم . چرا؟ چون در این مدت تمام آن سلولها مرده اند و سلولهای جدید و تازه ای جای آنها را گرفته است . درست مثل این است که شما دائما” آجرهای یک بنا را بردارید و بجای آنها آجرهای نو و تازه ای را جایگزین کنید . بعد از مدتی ، ساختمان همان ساختمان است و دقیقا” به همان شکل قدیم به نظر می رسد ، اما تمام آجرها و مصالح آن جدید هستند . در واقع شما بطور آهسته یک بنا را ویران کرده اید و آن را از نو و به همان شکل ساخته اید . این سیستمی هست که در بدن ما نیز در حال اجراست و سلولهای همهء اجزای بدنمان دائما” در حال از بین رفتن و جایگزین شدن با سلولهای جدید هستند . اما با بالا رفتن سنمان ، زیر بنای ساختار جسمی مان ضعیف می شود و تحلیل می رود ، در نتیجه نمی تواند به همان سرعتی که قبلا” داشت سلول جدید بسازد . این ضعف و ناتوانی که جسم ما دچارش می شود ناشی از چندین عامل محیطی است . از نوع آب و هوایی که در آن زندگی می کنیم گرفته تا نوع غذاهایی که می خوریم و شدت زحمتی که در زندگی می کشیم . حتی وضعیت روحی و روانی ما نیز روی ضعیف شدن جسم ما تاثیر بسیاری می گذارد . وقتی عوامل مختلف روی جسم و روح ما فشار وارد کنند ، سرعت سلول سازی در بدن ما بسیار کم می شود . این کاهش بازسازی باعث می شود تا همهء اجزای بدن ما با همان سلول های فرسوده به کارشان ادامه بدهند . وقتی سلولهای پوست ما مثل قدیم و دوران جوانی مان به سرعت بازسازی نشوند ، پوست ما پیر و چروکیده میشود . سایر اعضای بدنمان هم همینطور . مفاصل ، قلب ، کبد ، کلیه ها ، رگهای ، استخوانها ، ریه ، چشم ، روده ها ، معده و حتی مغزمان سلول هایشان پیر و فرسوده میشوند ، بدون اینکه با سلول های جوان جایگزین گردند . در چنین حالتی ساختمان پوسیدهء بدن ما ویران می شود و عمر ما به پایان می رسد و می میریم . اما اگر انسان بتواند دارویی بسازد که از کاهش سرعت و توقف سیستم سلول سازی در بدن جلوگیری کند و اندامهای ما همچنان و با همان سرعت و قدرت دوران جوانی مان سلول های جدید بسازند ، ما انسانها نه پیر می شویم و نه هرگز می میریم
نظریه برنامه ریزی شده بودن : ساختار همهء موجودات زنده و از جمله انسان ، از قبل برنامه ریزی شده است . یعنی
اینجوری نیست که مثلا” یک انسان برای زندگی همیشگی و عمر جاودان به دنیا بیاید اما از بخت بدش گرفتار بیماری یا فرسودگی سلولی و متوقف شدن ساخت سلول جدید بشود و بمیرد . اصولا” درست مثل یک باطری که برای فرضا” یک ساعت کار کردن و انرژی دادن طراحی شده است ، بدن انسان نیز برای یک زمان محدود طراحی و برنامه ریزی شده است و بعد از تمام شدن دوره ای که برایش در نظر گرفته شده ، پیر میشود و طبق همان برنامه ای که آفرینش از قبل برایش ریخته است ، می میرد . عوامل محیطی و نوع زندگی انسان می توانند در کاهش و یا اندکی افزایش عمر پیش بینی شدهء انسان موثر باشند اما نمی توانند این عمر برنامه ریزی شده را تبدیل به حیات جاودان کنند . اگر انسان عمر جاودان داشت و یا حتی از آنچه که امروز عمر می کند ، خیلی بیشتر عمر می کرد ، هرگز تکامل نمی یافت . اساسا” این خردمندی راز آفرینش و طبیعت بوده است که عمر انسان را کوتاه قرار داده چرا که به این ترتیب ، ژنهای هر نسلی از ما انسانها ، متناسب با اقلیم و شرایطی که انسان در آن زندگی می کند ، نیازهای طبیعی و محیطی مان را شناسایی و ثبت می کنند و به نسل بعدی اطلاع می دهند . به این ترتیب ژن های نسل انسانهای آینده با اطلاع از نیازهای محیطی انسانهای جدیدی که قرار است بعد از ما به دنیا بیایند ، شکل و فرم و توانایی های انسانهای بعدی را پیشرفته تر طراحی می کنند و طبق همان شرایط و محیطی که لازمهء بقای انسان است ، می سازند . این می شود تکامل ، و تکامل نیز رمز بقای هر موجود زندهء روی زمین و از جمله انسان است . بنابراین مراحل تولد ، جوانی ، میانسالی ، پیری و مرگ انسان از قبل برنامه ریزی شده است و به هیچ عنوان نمی توان به آن دست زد و اگر هم بخواهیم این ساختار را عوض کنیم ، باید نسل بشر را از بین ببریم و دوباره انسان جدیدی را بسازیم که البته این کار غیر ممکن است . در نتیجه حتی اگر همهء عوامل طبیعی و محیطی و روحی را برای زندگی انسان کاملا” ایده آل نگه داریم ، ما باز هم پیر می شویم و می میریم و هیچ راهی نیز برای جلوگیری از طی شدن این روند طبیعی وجود ندارد
موجودات روی زمین چقدر می توانند عمر کنند؟
عمر بسیاری از حشرات و جانداران روی زمین فقط چند روز است . یعنی ظرف همان چند روزی که به دنیا می آیند باید همهء مراحلی را که فرضا” یک انسان در هفتاد سال طی می کند ، طی کنند . آنها در واقع در همین چند روزی که زنده هستند باید بزرگ شوند ، جفت گیری کنند ، پیر و از کار افتاده شوند و سپس بمیرند . در مقابل جانوران دیگری هم هستند که صدها سال عمر می کنند . در اینجا نمونه هایی از طول عمر موجودات زندهء روی زمین را شرح می دهم
درخت پیر
درخت پیر کاجی بود که در کوه های سفید واقع در شرق ایالت کالیفرنیای آمریکا روییده بود و وقتی که در سال ۱۳۴۳ شکست و فرو افتاد و خشک شد ، ۴۸۴۴ سال از عمرش می گذشت . در حال حاضر پیرترین درخت دنیا کاج فرتوت نام دارد که در همان منطقه زنده است و مطالعات علمی نشان می دهد که ۴۸۴۲ سال عمر کرده است . اگر این کاج فرتوت و رو به خشک شدن بتواند تا دو سال دیگر زنده بماند ، رکورد عمر و زندگی روی کره زمین را می شکند . بسیاری از درختانی که در جنگلهای باستانی کالفرنیای آمریکا قرار دارند ، میانگین عمرشان بالای یک هزار سال است
صدف ایسلندی
در سال ۱۳۸۶ صدف زنده ای در سواحل کشور ایسلند صید شد که عمرش همه را بهت زده کرد . شمارش حلقه های روی آن که بیانگر میزان عمر یک صدف هستند ، نشان میداد که صدف صید شده ۴۱۰ سال عمر کرده بود . ء
ماهی گلی ژاپنی
یک ماهی گلی ژاپنی که در سال ۱۱۳۰ هجری شمسی ( ۱۷۵۱ میلادی) در خانه ای واقع در کشور ژاپن به دنیا آمده بود ، در سال ۱۳۵۶ (۱۹۷۷ میلادی) و در سن ۲۲۶ سالگی درگذشت
لاک پشت کهنسال
لاک پشتی را که دریانورد و کاشف بزرگ انگلیسی ، جیمز کوک ، در سال ۱۱۵۶ (۱۷۷۷ میلادی) به خانوادهء سلطنتی تانگان هدیه داده بود ، در سال ۱۳۴۴ شمسی و در ۱۸۸ سالگی در کشور مالت مرد . اما پیرترین لاک پشت جهان آدوایتا نام داشت که در سال ۱۳۸۵ و در سن ۲۵۶ سالگی درگذشت
نهنگ سالخورده
تا مدتی پیش تصور میشد نهنگ سرکمانی ، جانوری هست که بطور طبیعی بین ۶۰ تا هفتاد سال عمر می کند . اما زیست شناسان اخیرا” متوجه شده اند که میانگین عمر این جانور می تواند تا ۱۵۰ سال باشد . به تازگی یک نهنگ سرکمانی شناسایی شد که ۲۱۱ سال سن داشت
طوطی فرتوت
طوطی فرتوت لقب پرنده ای ماده از نوع طوطی آبی – زرد بود که در سال ۱۳۸۴ و در سن ۱۰۶ سالگی در بریتانیا مرد
و اما پیرترین انسان روی زمین چه کسی بود؟
هر از گاهی در رسانه های مختلف می خوانیم و یا میشنویم که مثلا” پیرترین فردی که شناسایی شده ، شخصی هست که در فلان کشور و یا فلان شهر زندگی می کند و ۱۲۰ سال یا ۱۴۰ سال و یا ۱۵۰ سال سن دارد . اما غالب این مطالب حقیقت ندارند. در واقع بسیاری از پیرمردان و پیرزنانی که به عنوان کهنسالترین انسان روی زمین معرفی میشوند سنی به مراتب کمتر از آنچه که گفته میشود دارند . بخصوص در کشورهایی که تا هشتاد سال پیش سیستم ثبت احوال و صدور شناسنامه وجود نداشته ، کسی نمی داند که کهنسالان شهر یا روستایشان دقیقا” چقدر عمر کرده اند؟ در بسیاری از موارد پیرمردان یا پیرزنانی که به عنوان آدمهایی صد و بیست ساله معرفی میشوند ، سنشان به زحمت از هشتاد و پنج سال می گذرد. این موضوعی هست که حتی دربارهء درختان کهنسال ایران نیز صادق است . بسیاری از درختانی که اکنون در ایران به عنوان سروهای سه هزار ساله و چهار هزار ساله معرفی میشوند ، عمرشان غالبا” کمتر از چهارصد سال است . بهرحال ، پیرترین انسانی که سن ثبت شده و ثابت شده داشت ، زنی فرانسوی به نام جین کالمنت بود . وی طبق تاریخ ثبت ولادت و شناسنامه اش ، در ۱۲۵۴ ( ۱۸۷۵) به دنیا آمده بود و در سال ۱۳۷۵ (۱۹۹۶) در سن ۱۲۲ سالگی درگذشت . عکس بالا تصویری از آخرین جشن تولد آن خدابیامرز است
