نگاهي به نقش شبكه سحر در خصوص اسلام ستيزي در آذربايجان
از گينزويل تا سوراخاني
شيدا اسلامي
نام «گينزويل» صدو بيست هزار نفري را «تري جونز» ديوانه جهاني كرد و بر سر زبان ها انداخت؛ شهر كوچكي در فلوريدا كه به خاطر تهديد از پيش طراحي شده يكي از عوامل سرپوش گذاري بر واقعيت هاي ۱۱ سپتامبر، مبني بر آتش زدن صدها قرآن در سالروز اين حادثه، مشهور شد.
اگرچه در ادامه اين سناريو برخي مقامات، جمعيت ها و گروه ها در آمريكا نسبت به تهديد جونز، انذار دادند و ابراز مخالفت كردند و رسانه هاي غربي و همگنانشان هم مأمور به پوشش و مثبت نمايي آنها شدند، اما غرب مهره هاي اين بازي را از مدتها پيش چيده بود، چنانچه آنجلا مركل صدراعظم آلمان، روز چهارشنبه هشتم سپتامبر از «كورت وسترگارد» كاريكاتوريست دانماركي اهانت كننده به پيامبراسلام(ص) با اعطاء جايزه M100 تقدير بعمل آورد.
«وسترگارد» اما، همان كسي است كه چاپ كاريكاتور موهن او به ساحت پيامبراكرم(ص) در روزنامهjyllands- posten دانماركي در سي ام سپتامبر سال ۲۰۰۵، امواج ميليوني مسلمانان جهان را به خشم آورد.
دستگاه ديپلماسي آلمان درست در آستانه ۱۱سپتامبر در شرايطي كه آتش تهيه وسيعي براي تندتركردن لهيب اسلام هراسي توسط رسانه هاي غربي فراهم مي شد، از وسترگارد منفور به خاطر «كمك به آزادي بيان» حمايت و تشكر كرد.
و سرانجام كار به آتش سوزي كتاب آسماني قرآن در پايان مراسم يازده سپتامبر در نقاط مختلف آمريكا انجاميد، طرحي كه ريشه هاي آن را بايد در دشمني غرب با انديشه و تفكر اسلام جستجو كرد اما… ماجرا همچنان ادامه دارد.
كشيش ديوانه گينزويلي درحماقتي جديد روزي را به عنوان روز «محاكمه قرآن» اعلام كرده و مي خواهد در اين روز كتاب آسماني بيش از يك ميليارد مسلمان را «محاكمه»! كند و همه اينها در حالي است كه اخيرا كارناوال مسخره ديگري در كشور اسلامي و با اكثريت شيعه آذربايجان يكي از اصول ضروري دين اسلام يعني حجاب را نشانه رفته است؛ كارناوال يونيفورم واحد دختران مدارس متوسطه…
شبكه سحر، حاضر در صحنه
رويكرد شبكه سحر كه قديمي ترين و باسابقه ترين شبكه تلويزيوني برون مرزي ايران است. اگرچه برنامه هاي شبكه سحر در حال حاضر ازطريق شش سرويس فرانسوي، انگليسي، بوسنيايي، كردي، آذري و اردو تهيه و پخش مي شوند، اما شكل گيري اين شبكه در طول زمان فعاليت آن، در يك بستر انديشه اي مبتني بر اقتضائات ديپلماسي عمومي ايران اتفاق افتاده است كه شمايي گذرا از آن در ارزيابي و مروري بر فعاليت هاي سيماي آذري اين شبكه بين المللي قابل مداقه است.
سرويس آذري سحر پس از فروپاشي شوروي سابق در بحبوحه بازخواني هويت اسلامي در ضمير مردمي كه هفت دهه سيطره تبليغات و سياست هاي اعتقادي و حكومتي مهمترين داعيه دار بيان و نشر ايدئولوژي ماركسيستي (اتحاد جماهير شوروي) را به دوش كشيده بودند، درسال ۱۳۷۴ (۱۹۹۵ ميلادي) راه اندازي شد.
پيشينه مشترك تاريخي و ديني بين دو مردم ايران و كشور تازه استقلال يافته آذربايجان، فرصتي ارزشمند بود تا به نياز فكري اهالي اين مرز و بوم براي زدودن غبار سال هاي سلطه كمونيسم از آئينه اعتقادات اسلامي ايشان پاسخ گفته شود: نيازي كه با دريافت تصوير شكوهمند آزاديخواهي و استقلال مردم ايران از قدرتهاي سودجو، روز به روز تشديد مي شد و شفاف تر چهره مي نماياند.
اما بزودي منطقه وسيع آسياي ميانه و قفقاز در چنگال طمع ورزي هاي غرب گرفتار شد. بدين ترتيب روشنگري هاي سيماي آذري شبكه جهاني سحر دراين عرصه، ميدان نبردي گشود كه پر چالش ترين صحنه هاي آن را اجراي سناريوي اسلام ستيزي در اين كشور و تلاش مقابل اين رسانه براي تعميق بينش مردم آذربايجان شكل داد.
تاثيرگذاري سيماي آذري سحر در مقاطع و برهه هاي مختلفي از جمله ماجرايي كه «رافيق تقي» در هشتم نوامبر ۲۰۰۶ (۱۷ آبان ۱۳۸۵) با انتشار مقاله «اروپا و ما» در نشريه «صنعت قزئتي» چاپ باكو آفريد و ضمن توهين و اسائه ادب به پيامبراسلام(ص) دست به مقايسه انبياي اولوالعزم هم زد تا با اين بهانه پيامبرخاتم(ص) را مورد بي احترامي قرار دهد…. يا آنچه براساس حكم دادگاهي در باكو در سال ۲۰۰۹، شكايت شهرداري اين شهر را محمل صدور رأي توقف كارهاي ساختماني و تخريب مسجد در دست احداث حضرت فاطمه زهرا(س) در منطقه يني گونشلي دربخش سوراخاني باكو ساخته بود، و البته در مقدمه آن منجر به تخريب مسجد حضرت محمد(ص) و مسجد «نفت داشلاري» نيز از جانب شهرداري شده بود، يا ماجرايي كه درست در حالي كه باكو درسال ۲۰۰۹ پايتخت فرهنگي جهان اسلام تعيين شده بود و درگيري ها بر سر تخريب مساجد در اين كشور در اوج خود بود، رخ داد و دقيقا در ايام مخالفت هاي فزاينده با تخريب مسجدهاي آذربايجان يعني اوايل نوامبر ۲۰۰۹، پروژه اي كه درسال ۲۰۰۷ با شدت و هجمه قدرت مدارانه دستگاه حاكمه اين كشور براي ممنوع كردن پخش اذان از بلندگوهاي مساجد شروع با مقاومت مردمي و دخالت مرجع عظام تقليد مسكوت مانده بود، از سرگرفته شد و… معركه هاي ديگري از اين دست به اثبات رسيده است كه در اين گزارش تنها به گوشه هايي از جديدترين پرده نمايش اسلام ستيزي در جمهوري آذربايجان يعني ممنوعيت استفاده از حجاب براي دختران محصل مدارس متوسطه اين كشور پرداخته شده است… ماجرايي كه نبايد از ارتباط با آنچه از لشگركشي اسلام ستيزان از مسير دانمارك تا هلند تا «گينزويل» و… تا «سوراخاني» باكو در كشور مسلمان آذربايجان كه نامش در ماجراهاي متعددي مثل تخريب مساجد و ممنوعيت حجاب و… به چشم مي خورد، كشيده شده است…
پرده بالا مي رود:
حجاب ممنوع است!
محافل ضداسلامي در جمهوري آذربايجان، سنگ بناي برچيدن بساط حجاب در مدارس جمهوري آذربايجان را در سال ۲۰۰۹ نهاده بودند، ولي شدت و حدت حركتي كه دولت اين كشور در مقطع مزبور آغاز كرد بزودي با ابراز مخالفت هاي مردمي و نهادهاي ديني و سياسي آذربايجان فرو نشست، هر چند كه اصل موضوع همچنان دنبال مي شد.
سيماي آذري شبكه جهاني سحر يكي از دلايل اين عقب نشيني تاكتيكي را در پيش بودن انتخابات پارلماني ۲۰۱۰ و لازمه بهره مندي برگزاري انتخابات ياد شده از مشاركت قاطبه مردم اين كشور و لازمه بهره مندي از مشاركت مردمي در آن عنوان كرد. ولي خط روشنگري درخصوص موضوع حجاب همچنان در برنامه ها- هر چند آهسته- ولي به شكل مستمر پيگيري مي شد. به ويژه كه اين تنها وجه اقدامات اسلام ستيزان براي محدود كردن اجراي شعائر ديني نبود و تلاش ناكام براي ممنوعيت حجاب درباره پارلمان، تلاش ناكام براي ممنوعيت پخش اذان، تخريب و تعطيلي تعدادي از مساجد، ممنوع كردن فروش كتب مذهبي، ممنوع كردن فعاليت طلاب تحصيل كرده در خارج، ممنوع كردن استفاده از آهنگ هاي مذهبي در اماكن عمومي، دشوار كردن ثبت جمعيت هاي ديني و… پيشتر نيز از سوي مقابله گران با مظاهر عمل به اسلام آزموده شده بود، تا اينكه مقدمات شروع سال تحصيلي ۲۰۱۰، آتش فروخفته مباحث حجاب را دوباره روشن كرد.
در حالي كه قانون اساسي جمهوري آذربايجان و مصوبات پارلماني ممنوعيتي درباره حجاب ندارند، «مصير مردان اف» وزير تحصيل اين كشور، در اكتبر ۲۰۱۰، در جمع خبرنگاران اعلام كرد دانش آموزان دوره متوسطه الزاما بايد از پوشش يكسان استفاده كنند. اين پوشش يكسان لباس به سبك غربي و لازمه اش عدم استفاده از وسيله اي براي پوشاندن موي سر بود.
به رغم مخالفت هاي گسترده مردمي، سيماي آذري ۲۴ نوامبر از شروع بازرسي از مدارس براي بررسي نحوه اجراي پوشش يكسان خبر داد و در عين حال طي مصاحبه اي با «نورسته ابراهيم اوغلو» رئيس مركز دفاع از آزادي وجدان و اعتقادات ديني، اظهارات وي را كه ابراز اميدواري كرده بود كه اين موضوع سوء برداشت رسانه اي باشد و مسئولان بر عدم ممنوعيت حجاب در مدارس تأكيد كنند، انعكاس داد. ابراهيم اوغلو در اين مصاحبه افزوده بود: مسئولان به جاي مقابله با حجاب در مدارس و مبارزه با اعتقادات ديني به فكر حل بحران افت تحصيلي، ابتذال و رشوه خواري در مدارس باشند.
همزمان با اين موضوع و در ماه سوگواري حضرت اباعبدالله(ع)، راديو و تلويزيون جمهوري آذربايجان نيز بدون توجه شايسته به لزوم حفظ شعائر شيعي و احترام به احساسات مذهبي مردم، بر اسب پخش فيلم ها و سريال هاي مستهجن، موسيقي هاي مبتذل و… مي تاخت. كه به نوبه خود در تهييج مردم معترض مؤثر بود.
چراغ اول را چه كسي روشن مي كند؟
اولين تجمع بزرگ درخصوص ممنوعيت حجاب را سيماي آذري در روز جمعه ۱۰ نوامبر گزارش داد، البته دو هفته پيش از آن هم تجمع بانوان محجبه جمهوري آذربايجان بازتاب داده شده بود. گزارش هاي تصويري اين اعتراضات از بخش هاي خبري سيماي آذري پوشش داده مي شدند.
در نتيجه اين جمع آمد آرام كه يك روز پس از اظهارات فتواگونه وزير تحصيل آذربايجان مبني بر اينكه «پوشش حجاب توسط دانش آموزان متوسطه غيرعادي است»، صورت گرفت، عده اي دستگير و مابقي هم با استفاده از گاز اشك آور متفرق شدند.
البته شبكه هاي تلويزيوني جمهوري آذربايجان تمايلي نسبت به انعكاس تظاهرات هزاران نفري مخالفين نشان ندادند. اغلب آنها از اعزام خبرنگار به صحنه تجمع خودداري كردند و يكي از شبكه ها هم با وجود اعزام خبرنگارش، از پخش خبر و تصاوير آن پرهيز كرد اما پخش اخبار برگزاري دوره هاي مقدماتي مسابقه موسيقي مبتذل موسوم به «يوروويژن» همزمان با ماه محرم و شركت تعدادي از خواننده هاي جمهوري آذربايجان در اين مسابقه در زمره اخبار صدر رويدادهاي روز بودند.
به اين ترتيب سيماي آذري محاصره خبري اعتراض به ممنوعيت حجاب را شكست و نقشي انحصاري يافت.
پس از اين ماجرا توجيهات ناصوابي مثل اينكه «محصلان مدارس جهان بيني ندارند بنابراين بايستي حجاب در مدارس ممنوع شود» يا «… دين از دولت جداست و چون مراكز آموزشي دولتي هستند بنابراين حجاب بايد ممنوع شود» و… در صحن پارلمان آذربايجان و تريبون هاي گوناگون صورت گرفت كه ضمن ارايه اخبار آنها، اظهار نظر تحليل گران و صاحبنظران طيف هاي فكري و گرايشات مختلف ديگر در اين كشور هم كه ممنوعيت حجاب را خلاف اصول دموكراسي، اراده آزاد انسان و… عنوان مي كردند، براي تحليل همه جانبه موضوع، عرضه شد.
فرا رسيدن روز عاشورا و اوج گيري ضديت با محدوديت حجاب در مدارس متوسطه، پليس و دستگاه امنيتي جمهوري آذربايجان را به اتخاذ تدابير ويژه برحذردارانه واداشت ولي عزاداري اين روز- هر چند در فضاي مساجد- ولي پرشورتر از سالهاي پيش برگزار شد.
تحليل هاي خبري سيماي آذري وضعيت ممنوعيت چند ساله برگزاري عزاداري در خيابان هاي اين كشور را در كنار اخبار و تصاوير آزادي مسلمانان انگليس براي عزاداري در يكي از خيابان هاي مشخص شده در كشوري غيرمسلمان و در دل اروپا، مورد اشاره قرار داد.
