فارغ التحصیلی یعنی شروع جهل

           ذات اقدس اله به همه انبياء، مخصوصاً به وجود مبارك خاتم(ص) فرمود: شما كتاب داريد، نبوت داريد، حكمت داريد؛ همه اينها را من به شما دادم. شما يك تعليم عمومي داريد كه يعلمهم الكتاب و الحكمه(۱) است كه با تبليغ آميخته است، يك درس هم داريد؛ آن درس ديگر مال توده مردم نيست! در سوره مباركه آل عمران فرمود: ما كان لبشر ان يؤتيه الله الكتاب و الحكم و النبوه ثم يقول للناس كونوا عبادا لي من دون الله و لكن كونوا ربانيين بما كنتم تعلمون الكتاب و بما كنتم تدرسون(۲) . فرمود: هيچ پيامبري از طرف ذات اقدس اله نيامده و خداي سبحان به او كتاب و حكمت و نبوت و اين معارف را نداد كه (معاذالله) آن پيامبر مردم را به خودش دعوت كند! مردم را به «الله» دعوت مي كند؛ پس اين دعوت مردم است به (الله) كه دعوت عمومي است.
تربيت عالمان رباني توسط انبياء
اما انبياء، دعوت هاي خصوصي هم دارند؛ آن دعوت هاي خصوصي مال همان هائي است كه وارثان آنها هستند. مي گويند: شما (علماء رباني) بشويد. اين علماي رباني شدن را به توده مردم نمي گويند: لكن كونوا ربانيين؛ يعني همه انبياء آمدند، به شاگردان خصوصي شان مي گويند عالم رباني بشويد. به توده مردم كه نمي گويند شما عالم رباني بشويد! «رباني» به كسي مي گويند كه هم (شديد الربط بالرب سبحانه و تعالي) باشد، يك؛ و هم (شديدالتربيب)، با مردم باشد كه بتواند مردم را خوب تربيت كند، خوب بپروراند؛ اين دو. اگر كسي اين صبغه را نداشت، عالم رباني نيست! وجود مبارك حضرت امير فرمود: من جزء علماي رباني هستم، از ربانيين هستم و مانند آن.
ذات اقدس اله در اين بخش از سوره مباركه آل عمران فرمود: انبياء همه شان آمده اند تا گذشته از اينكه مردم را به خدا دعوت مي كنند، يك پيام خصوصي دارند و آن اين است كه: كونوا ربانيين. اما چه جور شاگردان انبياء، رباني بشوند: بما كنتم تعلمون الكتاب و بما كنتم تدرسون. يك تعليم عمومي داشته باشيد، يك درس خصوصي داشته باشيد. اگر كسي يك مقدار درس خواند، گفت بس است، اولين روز جهل اوست، اولين روز جهل يك عالم آنوقتي است كه بگويد من فارغ التحصيل شدم، چه حوزوي و چه دانشگاهي! همين كه كسي گفت من فارغ التحصيل شدم، روز جهل او شروع مي شود!! مگر آدم مي شود فارغ التحصيل باشد؟!! اين همه علوم وجود دارد! فرمود: عالم رباني شدن شما به اين است كه بما كنتم تعلمون الكتاب. همين كتابي كه خدا به انبياء داد، شما بايد آن را ياد بگيريد و تعليم بكنيد. حرفهاي ديگر در جاهاي ديگر هم هست! و بما كنتم تدرسون. اين بما كنتم تدرسون مال خواص يا اخص است! وقتي انسان عالم رباني مي شود كه بتواند استاد، تربيت كند!
«علم»، موهبتي از جانب پروردگار متعال
هيچ كس نگويد مگر من مي توانم به جائي برسم! مگر تا حال كه ما به اينجا رسيديم، در اثر اعتماد به نفس خودمان بود كه يك تعبير نارواست؛ يا در اثر فيض اوست. ما بكم من نعمه فمن الله(۳). تا اينجا را كي رساند؟ هيچ كس نگويد مگر من مي توانم به جائي برسم، يا بشوم عالم رباني! تعبير لطيف مرحوم شيخ اشراق اين است كه: تاكنون وقفنامه اي پيدا نشده كه ذات اقدس اله علم را وقف يك گروه خاص كرده باشد! هر از چند گاهي شما مي بينيد از فلان روستا يك شخصيتي برمي خيزد. كدام روستاست كه عالم تربيت نكرد؟ شما در تمام روستاهاي ايران كه ببينيد، مي بينيد در هر فرصتي، در هر عصري يك شخصيتي از اين روستا، يا از آن روستا، يا از آن روستاي ديگر؛ از اين شهر، يا از آن شهر برخاست! بنابراين هيچ كدام از ما نمي توانيم بگوئيم مگر ما مي توانيم به مقام والاي تحقيق برسيم! بله، مي توانيم؛ براي اينكه تا حال كي ما را آورد، از اين به بعد هم خدا. آنچه كه وظيفه ماست اين است كه هرگز نگوئيم ما فارغ التحصيل شديم! اين اولين روز جهل ماست. و شاكر باشيم كه دين مردم به وسيله اين لباس [لباس روحانيت] محفوظ است و اين كار كمي نيست! آدم شب و روز بايد شاكر باشد كه ۷۰ ميليون مسلمان نگه داشت! تاكنون علماي قبلي بودند، حفظ آنها بقاء و همچنين حفظ و فرزندان آنها درهمين دين به بركت شماهاست.
ضرورت مراقبت اخلاقي و شأني توسط روحانيان
منتها ما بايد مواظب باشيم، همانطوري كه در بعضي از مرامنامه ها مطرح است كه بالاخره ما بدانيم اين لباس تقو است، حرمت اين لباس را داشته باشيم. طوري حركت كنيم كه قيام وقعود ما آموزنده باشد. ما چرا در زيارت آل ياسين نسبت به پيشگاه ولي عصر(ارواحنا فداء) كه عرض ادب مي كنيم، بر نشستن او سلام مي فرستيم، بر برخاستن او سلام مي فرستيم و السلام عليك حين تقوم و تعقد؛ براي اينكه نشستن او مؤدبانه است، برخاستن اومؤدبانه است، حرف زدن او مؤدبانه است. ما به تك تك شئون وجود مبارك امام زمان دراين زيارت آل ياسين سلام مي فرستيم. و السلام عليك حين تقرء و تبين ، و السلام عليك حين تركع و تسجد،السلام عليك حين تقوم و تعقد (۴). يك وقت است يك كسي مي نشيند، اصلا معلوم نيست كجا مي نشيند. چه جور مي نشيند! يك وقت است نه، سعي مي كند خيرالمجالس القبله؛ روبه قبله بنشيند، به نام خدا بنشيند، به نام خدا برخيزد؛ حرفي كه باعث طنز باشد، ديگري بخندد، او اصلا نگويد!
حضرت امير(ع) در نهج البلاغه، به پسرش مي گويد: پسرم! مبادا يك وقتي كه جوان ها جمع شدند، تو يك حرفي بزني كه ديگران بخندند؛ حيف نيست! اينها را به ما دستور دادند.
بنابراين راه باز است. اينها گوشه اي از حقايق دين است كه وجود مبارك المومؤمنين (ع) در وصف نوراني وجود مبارك پيامبر(ص) فرمود كه : و المعتام لشرح حقائقه، بل مختص بعقائل كراماته كه ديگر سائر فضائل آن حضرت است. آنچه كه درباره رسول گرامي گفته شده. درباره وجود مبارك امام صادق هم كه جانشين و خليفه اوست هم صادق است.
بيانات حضرت آيت الله جوادي آملي (مدظله العالي) پس از مراسم عمامه گذاري جمعي از طلاب به مناسبت سالروز ميلاد حضرت رسول اكرم (ص) و حضرت امام جعفرصادق (ع)- قم؛ اسفند۱۳۸۷

mostajar

————————-
۱) بقره/ ۱۲۹
۲) آل عمران / ۷۹
۳) نحل/ (۵۳)
۴) مفاتيح الجنان/ زيارت آل ياسين