بلاک چین یک تکنولوژی نوین برای ذخیره و مدیریت اطلاعات بهصورت توزیعشده است که بهطور خاص برای معاملات دیجیتال طراحی شده است. بهطور ساده، بلاکچین یک نوع پایگاه داده است که اطلاعات را بهصورت بلاکهای متوالی و زنجیرهای ذخیره میکند. هر بلاک شامل اطلاعاتی از جمله تراکنشها، زمان و یک شناسه یکتا از بلاک قبلی است.
این تکنولوژی دارای ویژگیهای کلیدی زیر است:
- عدم تمرکز (Decentralization): بلاکچین بهطور معمول توسط یک شبکه از گرهها (Nodeها) مدیریت میشود و هیچ نهاد مرکزی (مثل بانک یا دولت) آن را کنترل نمیکند.
- شفافیت (Transparency): همه تراکنشها بهصورت عمومی در دسترس هستند و هر کسی میتواند آنها را مشاهده کند.
- امنیت (Security): هر بلاک بهصورت رمزنگاری شده به بلاک قبلی متصل میشود، بنابراین تغییر در دادهها یا دستکاری در بلاکها بسیار دشوار است.
- توزیعشده (Distributed): اطلاعات بلاکچین در بسیاری از سیستمهای مستقل ذخیره میشود که این ویژگی باعث میشود خطر از دست دادن دادهها یا دستکاری به حداقل برسد.
- قابلیت تایید (Consensus): برای تایید تراکنشها و اضافه کردن بلاک جدید به زنجیره، شبکه باید به توافق برسد. این فرآیند از طریق الگوریتمهایی مانند “Proof of Work” یا “Proof of Stake” انجام میشود.
بلاکچین ابتدا برای پشتیبانی از ارزهای دیجیتال مانند بیتکوین ایجاد شد، اما امروزه کاربردهای بسیاری در زمینههای مختلفی همچون قراردادهای هوشمند (Smart Contracts)، مدیریت زنجیره تأمین، ثبت مالکیت دیجیتال و حتی سیستمهای رأیگیری پیدا کرده است.
طراح این سیستم کیست
طراح اصلی سیستم بلاکچین (Blockchain) ناشناخته است. اما این تکنولوژی برای اولین بار توسط فردی با نام مستعار “ساتوشی ناکاموتو” معرفی شد که در سال ۲۰۰۸ مقالهای تحت عنوان “Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System” منتشر کرد.
در این مقاله، ساتوشی ناکاموتو مفهوم بلاکچین را معرفی کرد و از آن بهعنوان راهی برای ذخیرهسازی امن و توزیعشده تراکنشها در شبکه بیتکوین استفاده کرد.
گرچه ساتوشی ناکاموتو مسئول طراحی اولیه سیستم بلاکچین برای بیتکوین است، اما هویت واقعی این فرد یا گروه هنوز ناشناخته مانده است.
برخی معتقدند که ساتوشی ناکاموتو ممکن است یک فرد باشد، در حالی که برخی دیگر نظریههای مختلفی مطرح کردهاند که ممکن است یک گروه از افراد یا حتی یک سازمان باشد.
بعد از انتشار این مقاله و معرفی بیتکوین، توسعهدهندگان دیگری به پروژههای مختلف بلاکچین اضافه شدند و تکنولوژی بلاکچین به تدریج برای کاربردهای دیگر گسترش یافت. اما خود ساتوشی ناکاموتو از سال ۲۰۱۰ تا به حال هیچگونه ارتباطی با پروژه نداشته است.
امروزه تصور عموم بر این است که فناوری بلاکچین صرفاً بستری برای تراکنشهای ارز دیجیتال است.
اما کاربردهای این فناوری به همین جا ختم نمیشود بلکه اهداف مختلفی را در دنیای تکنولوژی دنبال میکند.
خصوصیت غیرمتمرکز بلاکچین باعث شد در ابتدا این فناوری در فضای دارک وب رشد کند و برای فعالیتهای غیرقانونی مورد سوء استفاده قرار گیرد. با اینکه پولشویی توسط ارزهای دیجیتال بارها اتفاق افتاده، اما همان ویژگیهای فنی بلاکچین در پولشویی میتواند برای کنترل جرایم مربوط به معاملات مالی و جلوگیری از حملات سایبری به موسسات تجاری به کار رود.
به کمک فناوری بلاکچین، با تجزیه و تحلیل رفتار معاملهگران مالی میتوان قبل از وقوع جرم، رفتار مجرمان را پیشبینی کرد. کاربرد بلاکچین در پولشویی و امنیت مبادلات مالی، روشی هماهنگ با توسعه امور مالی غیرمتمرکز است.
فیلم حمله هکری حنظله
هزینههای میلیاردی تقلب و پولشویی
در سال گذشته، تقلب و کلاهبرداری در صنعت خردهفروشی (از تراکنشهای جعلی گرفته تا تقلب در بازپرداختها) نزدیک به ۱.۹ درصد از کل درآمد این صنعت را بلعیده؛ درحالیکه این میزان در سال ۲۰۱۶ برابر با ۱.۴۷ درصد بوده است.
برآورد فورستر نشان میدهد که در سال ۲۰۱۷ از مجموع درآمد ۳.۵۶ تریلیون دلاری صنعت خردهفروشی ایالاتمتحده، تقلب و اقدامات شیادانه، هزینهای ۶۸ میلیارد دلاری روی دست تجار باقی گذاشته است.
علاوه بر تمامی این آمار و ارقام، هزینه شناسایی و جلوگیری از پولشویی رو به افزایش است و جریمههای در نظر گرفتهشده برای ممانعت از لغزیدن کسبوکارها به این ورطه، به اندازه کافی بازدارنده نبوده است.
گروه حنظله، در رابطه با آخرین عملیات سایبری خود نوشت:
«پس از دستگیری برخی جاسوسان و عوامل موساد در برخی کشورهای منطقه مانند لبنان، سوریه، عراق و… وجود شباهت بین نوع ارتباط آنها برای نهادهای امنیتی کشورهای منطقه جالب به نظر می رسید.
در واقع موساد از طریق پروتکل خاصی در بلاک چین پول به این جاسوسان منتقل کرده بود!
با بررسی بیشتر این پروتکل مشخص شد که منبع اصلی این پروتکل رژیم صهیونیستی است و موساد به طور خاصی این پروتکل امن ویژه را با صرف پول زیاد برای اهداف پولشویی و تامین مالی راه اندازی کرده است تا نظارت خود را در شبکه بلاک چین به حداکثر برساند.»
«هک زیرساخت این پروتکل بسیار پیچیده در دستور کار هکرهای حنظله قرار گرفت تا بار دیگر قدرت سایبری محور مقاومت برای این رژیم جعلی مشخص شود. سرویس موساد به قدری به امنیت این پروتکل اطمینان داشت که حتی برای هکری که بتواند باگ آن را پیدا کرده و به زیرساخت های آن دسترسی پیدا کند یک میلیون دلار جایزه تعیین کرد.»
سیستم سنتی مالی در مقابل سیستم مالی مبتنی بر بلاکچین
به دلیل پیچیدگی روزافزون تراکنشهای مالی در دنیای کنونی، سیستمهای سنتی که برای نظارت بر این تراکنشها وجود دارد، کافی نیستند.
کاستیهای سیستم سنتی در جلوگیری از پولشویی را میتوان به موارد زیر خلاصه کرد:
- فقدان اتوماسیون
- نبود قابلیت تحلیل و تجسم یکپارچه از فرآیند مبادلات
- محدودیت همکاری نهادهای بینالمللی
- فقدان مدیریت داده و برنامهریزی یکپارچه در مقابل، موج رو به رشد خدمات مالی دیجیتال غیرمتمرکز و ارزهای دیجیتال جنبههای تازهای را برای کاربرد بلاکچین در پولشویی ایجاد کرده است. بیتکوینها نمونهای عالی از یک پلتفرم بدون حمله سایبری موفق در یک دهه گذشته است. حتی اگر در هر یک از گرههای موجود در شبکه بلاکچین بیت کوین اختلالی ایجاد شود به راحتی قابل شناسایی است، زیرا دادهها در تمام گرههای سراسر شبکه توزیع و ذخیره میشوند و به راحتی در دسترس هستند. البته این بدان معنا نیست که شبکه بلاکچین کاملاً با ثبات است، زیرا میدانیم در طول مرحله تعلیق درخواست تراکنش (که در انتظار تایید در بلاکچین است)، میتوان دادهها را جعل کرد. بهطور مثال در سال ۲۰۱۴، حملهای به شبکه بیت کوین رخ داد، که بلافاصله این مشکل در مرحله تعلیق کشف شد. گروه هکری حنظله از نفوذ به پروتکل بلاکچین SSV، که موساد برای انتقال امن وجوه به جاسوسان خود در خاورمیانه استفاده میکرد، خبر داد در این حمله سایبری پیچیده، ۸ ترابایت اطلاعات حساس از این زیرساخت تخلیه شد.