ایتالیا فقط محدود به سفر به رم، میلان و یا ونیز نیست!
سیسیل (Sicily) بزرگترین جزیره دریای مدیترانه و همچنین بزرگترین جزیره ایتالیا محسوب می‌شود که باید در فهرست جاهای دیدنی این کشور قرار داد.
این جزیره ، در بخش مرکزی دریای مدیترانه و در جنوب شبه‌جزیره ایتالیا قرار گرفته و تنگه باریکی به نام مسینا آن را از شبه‌جزیره ایتالیا جدا می‌کند.
این جزیره خوش منظره در طول هزاران سال محل سکونت بسیاری از تمدن‌ها بوده، میراثی که امروزه به جذابیت چند فرهنگی، غذای متنوع و البته روایت و افسانه‌های سیسیل کمک می‌کند.
این جزیره ناحیه‌ای مستقل در کشور ایتالیاست. مردم این جزیره فرهنگ غنی دارند و از سبک خاصی در معماری برخوردارند. همچنین هنر موسیقی و شعر برای آنها بسیار حائز اهمیت است.معماری سیسیل بسیار منحصربه فرد و زیباست.
از این رو اماکن تاریخی بسیاری را در خود جای داده که بازدید از آنها بسیار لذت بخش است.”ساراسن” ها برای نخستین بار ۷۵۰ سال قبل از میلاد مسیح (ع) به ایتالیاپای گذاشـتند و تا اولین سال های قرن یازدهم میلادی یعنی ورود نرمان ها دراین شبه جزیره سکونت داشتند.
“ساراسن” ها که پیش از ورود به جزیره سیسیل به سایر سواحل شـبه جزیره ایتالیا نیزرفته بودند،با نام های دیگری مانند “اسماعیلی”ها و یا “آگارن”هاخوانده می شدند.
از این قوم که از طریق دریا به ایتالیا مهاجرت کره بودند،اطلاعات ناچیزی در دست است و تنهاامر مطمئن، تعلق آنها به شاخ افریقا می باشد.
به گفته مورخان، “ساراسن”ها در واقع ملتی بربر بودند که تازه به دیــن اسلام مشرف شده و از تمدن عظیم اسلامی در شرق، به دور مانده بودند.
برخی از مغرضان چنین پنداشته اند که این عده از مسلمانان در افریقای شمالی، مومنان سطح پایینی محسوب می شدند که دلیل حملات متعدد آنها به ایتالیا بدون شک نه گسـترش دین مبین اسلام بلکه به دست آوردن غنایم بوده است.لکن حاکم آاین سرزمین(اومینوس) که به توطئه رومیان برای قتل خود پی برده بود از مسلمانان درخواست کمک کرد و مسلمانان به یاری وی شتافتند و از طریق تونس وارد سیسیل شده و ضمن پایه‌گذاری و ساخت شهر پالرمو که از بزرگترین شهرهای سیسیل شد، با همزیستی مسالمت‌آمیز در توسعه تمدن و اقتصاد آن نقش مهمی ایفا کردند. فرمانده عربی این میدان، معقل بن کسیر، بود.
قرون وسطی و دوران امپراتوری اسلامی: یکی از دوره‌های مهم تاریخ اسلامی در ایتالیا، دوران فتوحات اسلامی در قرن‌های ۷ تا ۹ میلادی است. در این دوران، مسلمانان به طور موقت بخش‌هایی از جنوب ایتالیا، به ویژه جزیره سیسیل و نواحی جنوبی شبه‌جزیره ایتالیا را تحت کنترل داشتند. مسلمانان از اواخر قرن ۸ میلادی تا اوایل قرن ۱۱ میلادی بر سیسیل تسلط داشتند و دولت‌های اسلامی در این منطقه تأسیس کردند.
۲. سیسیل و جنوب ایتالیا: جزیره سیسیل و بخش‌هایی از جنوب ایتالیا مانند ناپل و کالابریا، مدت‌ها تحت حاکمیت مسلمانان بودند. در این دوران، مسلمانان سیسیلی فرهنگی غنی و پیشرفته ایجاد کردند که در معماری، علم و هنر تأثیرات مهمی به جا گذاشت.
۳. پس از سقوط خلافت‌های اسلامی در ایتالیا: پس از سقوط خلافت‌های اسلامی در ایتالیا و بازگشت این مناطق به دست حکومت‌های مسیحی، بسیاری از مسلمانان یا مجبور به ترک منطقه شدند یا به زور مسیحی شدند. برخی از مسلمانان نیز در مناطقی مانند سیسیل به زندگی خود ادامه دادند و در برخی موارد تحت عنوان “موآلید” (مسیحیان شبه‌مسلمان) شناخته می‌شدند.
۴. مهاجرت‌های جدید: در قرن بیستم و بیست و یکم، مهاجرت‌های جدید مسلمانان از کشورهای مختلف به ایتالیا آغاز شد. این مهاجرت‌ها عمدتاً از کشورهای شمال آفریقا و خاورمیانه بوده است. در این دوره، مسلمانان در شهرهای مختلف ایتالیا زندگی می‌کنند و در برخی مناطق، به ویژه در شهرهای بزرگ مانند رم، میلان، و تورین، جمعیت مسلمانان قابل توجهی وجود دارد.
پس از سقوط حاکمیت مسلمانان در سیسیل و جنوب ایتالیا، مسلمانان به تدریج در ایتالیا ناپدید شدند یا در جوامع کوچک و پنهان زندگی می‌کردند. اما در قرن بیستم، با موج جدید مهاجرت‌ها، مسلمانان دوباره در ایتالیا سکونت کردند.
این اقدام با هدف گسترش قلمرو اسلامی از شمال آفریقا صورت گرفت. مسلمانان پس از سال‌ها جنگ و محاصره، بیشتر مناطق سیسیل را به تصرف خود درآوردند و تا قرن ۱۱ میلادی در جزیره حکومت کردند.
این دوره موجب تأسیس دولت‌های اسلامی در سیسیل و تأثیرات فرهنگی، علمی و معماری عمیقی در جزیره شد.
زمینه‌های اقدام مسلمانان در سیسیل
در قرن ۷ میلادی، خلافت امویان (که مرکز آن در دمشق بود) و سپس خلافت عباسیان، به گسترش قلمرو اسلامی خود در مناطق مختلف مدیترانه و آفریقا ادامه می‌دادند. در همین دوران، مسلمانان ابتدا به شمال آفریقا (لیبی، تونس و الجزایر کنونی) دست یافتند و در آنجا حکومت‌های اسلامی را تأسیس کردند. پس از آن، مسلمانان تصمیم گرفتند که به طرف جزیره سیسیل و دیگر نقاط جنوب ایتالیا حرکت کنند.
۲٫ تسخیر سیسیل
در سال ۸۲۷ میلادی، معقل بن کسیر (یکی از فرماندهان مسلمان) با ۱۰ هزار سرباز از تونس به سیسیل نفوذ کرد. ابتدا در بخش‌های شرقی جزیره، به‌ویژه در اطراف شهر پالرموی (که امروزه پایتخت سیسیل است)، مستقر شد.که مقاومت‌هایی از سوی نیروهای بیزانسی (که در آن زمان سیسیل تحت حکومت امپراتوری بیزانس بود) وجود داشت، اما مسلمانان به تدریج توانستند بیشتر مناطق سیسیل را فتح کنند.
۳٫ تأسیس دولت‌های اسلامی
مسلمانان در طول قرن نهم میلادی، بیشتر مناطق سیسیل را تحت کنترل خود داشتند و سیسیل تبدیل به یک مرکز مهم حکومتی برای خلافت‌های اسلامی در غرب مدیترانه شد. با گذشت زمان، سیسیل تحت حکمرانی سلسله‌های مختلف اسلامی قرار گرفت. برخی از این سلسله‌ها شامل خلافت امویان در غرب (که از طریق شمال آفریقا به جزیره تسلط داشتند) و بعداً حاکمان فاطمی و دولت‌مردان ایوبی بودند.
در این دوران، سیسیل از یک جزیره تحت تسلط بیزانسی به یکی از مراکز اصلی فرهنگی و علمی دنیای اسلام تبدیل شد. مسلمانان در سیسیل، سیستم‌های آبیاری جدید را به کار گرفتند، در معماری و علم پیشرفت‌های زیادی داشتند و تأثیرات مهمی بر فرهنگ و هنر محلی گذاشتند.
۴٫ دستاوردهای فرهنگی
حکومت اسلامی در سیسیل باعث شکوفایی علمی و فرهنگی در این جزیره شد. در این دوره، سیسیل مرکز علم و دانش بود. دانشمندان مسلمان در رشته‌های مختلف مانند ریاضیات، پزشکی، نجوم و فلسفه دستاوردهای بزرگی داشتند. همچنین، معماری اسلامی در سیسیل در این دوران رشد کرد و بناهای مشهوری نظیر کلیسای جامع پالرمو و مسجد جامع سیراکیوز ساخته شدند که هنوز هم از شاهکارهای معماری اسلامی در اروپا به شمار می‌روند.
۵٫ بازپس‌گیری سیسیل توسط نرماندی‌ها
حکومت مسلمانان در سیسیل تا اوایل قرن یازدهم میلادی ادامه یافت، اما با ظهور نرماندی‌ها در غرب اروپا و گسترش قدرت آنها در ایتالیا، سلطه مسلمانان در سیسیل به تدریج از بین رفت. در سال ۱۰۶۱ میلادی، رابرت جی‌ویل (یکی از فرماندهان نرماندی) حمله به سیسیل را آغاز کرد. نرماندی‌ها با استفاده از ارتش‌های خود و با کمک برخی از قبایل محلی مسیحی و مسلمانان که از حکومت اسلامی ناراضی بودند، توانستند به تدریج سیسیل را بازپس گیرند. این فرآیند تا سال ۱۰۹۱ میلادی به پایان رسید و سیسیل به طور کامل تحت سلطه نرماندی‌ها درآمد.
۶٫ میراث مسلمانان در سیسیل
با اینکه مسلمانان در نهایت سیسیل را از دست دادند، میراث آنها در این جزیره باقی ماند. تأثیرات فرهنگی، علمی و معماری مسلمانان در سیسیل تا قرون بعدی به وضوح دیده می‌شود. بسیاری از واژگان عربی وارد زبان‌های محلی سیسیل شدند، سیستم‌های آبیاری که مسلمانان در سیسیل معرفی کردند، هنوز هم در این جزیره به کار می‌روند، و برخی از بناهای تاریخی اسلامی هنوز در این منطقه باقی مانده‌اند.
در مجموع، تسلط مسلمانان بر سیسیل نه تنها یک دوره تاریخی مهم برای جزیره بود، بلکه تأثیرات فرهنگی و علمی عمیقی بر تاریخ منطقه مدیترانه و اروپای قرون وسطی گذاشت.
قبل از ورود مسلمانان به سیسیل، این جزیره تحت سلطه امپراتوری‌های مختلف قرار داشت. سیسیل به دلیل موقعیت جغرافیایی خود در مرکز دریای مدیترانه، همیشه مورد توجه قدرت‌های بزرگ بوده است. در زیر به برخی از مهم‌ترین حکومت‌هایی که در سیسیل قبل از تسلط مسلمانان حاکم بودند، اشاره می‌کنیم:
۱٫ حکومت کارتاژی‌ها (قرن ۶ پیش از میلاد)
در ابتدای تاریخ جزیره، سیسیل به عنوان یک منطقه مهم برای فنیقی‌ها و سپس کارتاژی‌ها بود. کارتاژی‌ها که در شمال آفریقا (منطقه‌ای که اکنون تونس است) سکونت داشتند، سیسیل را به عنوان یکی از مستعمرات خود در نظر گرفتند. آنها در قرن ششم پیش از میلاد برای کنترل مسیرهای تجاری دریای مدیترانه، مناطق مختلف سیسیل را تحت نفوذ خود قرار دادند. این نفوذ به مدت چندین قرن ادامه داشت و کارتاژی‌ها در شهرهای مختلف سیسیل مانند آگریجنتو و سیراکیوز قدرت زیادی داشتند.
۲٫ امپراتوری روم (قرن ۳ پیش از میلاد تا قرن ۵ میلادی)
در قرن سوم پیش از میلاد، در جریان جنگ‌های پونیک (بین روم و کارتاژ)، امپراتوری روم توانست سیسیل را از دست کارتاژی‌ها بگیرد. سیسیل اولین استان رومانی بود که پس از پیروزی روم در جنگ پونیک اول (۲۶۴-۲۴۱ پیش از میلاد) به طور کامل تحت سلطه روم درآمد. از آن زمان به بعد، سیسیل به عنوان یک استان مهم رومی شناخته شد و نقش حیاتی در تأمین غلات و منابع کشاورزی برای امپراتوری روم ایفا می‌کرد. در دوران روم، سیسیل از نظر اقتصادی و فرهنگی شکوفا شد و شهرهای بزرگی مانند سیراکیوز به مراکز مهم فرهنگی و علمی تبدیل شدند.
۳٫ امپراتوری بیزانس (قرن ۵ تا ۹ میلادی)
پس از سقوط امپراتوری روم غربی در قرن پنجم میلادی، سیسیل تحت سلطه امپراتوری بیزانس (که مرکز آن در قسطنطنیه بود) درآمد. بیزانسی‌ها سیسیل را به عنوان یکی از استان‌های امپراتوری خود نگه داشتند و در این دوران سیسیل به یکی از نقاط استراتژیک بیزانس در مدیترانه تبدیل شد. بیزانسی‌ها در طول قرن‌های ششم و هفتم میلادی تلاش کردند تا از سیسیل در برابر حملات مختلف، از جمله حملات و تهدیدات واندال‌ها و لومباردها، دفاع کنند.
در دوران بیزانسی، سیسیل همچنان یکی از مراکز مهم اقتصادی و نظامی بود. بیزانسی‌ها در این دوران تلاش کردند تا تأسیساتی مانند پالرموی (که بعداً به مرکز مسلمانان در سیسیل تبدیل شد) را گسترش دهند و جزیره را تحت کنترل خود نگه دارند.
۴٫ حمله لومباردها و تهدیدات دیگر (قرن ۶ تا ۸ میلادی)
در قرن ششم میلادی، پس از سقوط امپراتوری روم غربی، لومباردها (که یک قبایل ژرمنی بودند) بخش‌هایی از ایتالیا را اشغال کردند. اگرچه بیزانسی‌ها بیشتر مناطق سیسیل را حفظ کردند، اما در قرن هشتم میلادی تهدیدات جدیدی از سوی قبایل لومباردی و سایر گروه‌ها (به ویژه اعراب در آینده) به وجود آمد.
۵٫ اواخر دوران بیزانسی (قرن ۸ تا ۹ میلادی)
در اواخر قرن هشتم میلادی، امپراتوری بیزانس در شرایط سخت‌تری قرار گرفت و از یک سو با حملات مسلمانان و از سوی دیگر با تهدیدات داخلی مواجه بود. در همین دوران بود که مسلمانان از شمال آفریقا به سیسیل حمله کردند و پس از جنگ‌های طولانی، توانستند بیشتر مناطق جزیره را در اختیار بگیرند.
سیسیل قبل از ورود مسلمانان تحت حکومت‌های مختلفی قرار داشت که هر کدام تأثیرات فرهنگی و سیاسی خاص خود را بر جزیره گذاشتند. از حکومت کارتاژی‌ها در دوران باستان گرفته تا امپراتوری روم و بیزانس، همه این قدرت‌ها تلاش کردند سیسیل را تحت کنترل خود نگه دارند. در نهایت، مسلمانان در قرن ۹ میلادی به جزیره راه یافتند و حکومتی اسلامی در سیسیل تأسیس کردند که تأثیرات زیادی بر تاریخ جزیره و منطقه مدیترانه داشت.
گسترش فتوحات اسلامی
پس از ظهور اسلام در قرن ۷ میلادی و گسترش سریع آن در سراسر شبه‌جزیره عربی و شمال آفریقا، یکی از اهداف اصلی مسلمانان گسترش قلمرو خود به مناطق جدید و فتح سرزمین‌های غنی و استراتژیک بود. سیسیل، به عنوان جزیره‌ای مهم در دریای مدیترانه، به دلیل موقعیت جغرافیایی و منابع غنی‌اش، هدفی جذاب برای این گسترش بود. در آن زمان، مسلمانان در حال گسترش به مناطق مختلف بودند، از جمله اسپانیا (اندلس) و بخش‌هایی از شمال آفریقا.
۲٫ موقعیت استراتژیک سیسیل
سیسیل به دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش در مرکز دریای مدیترانه و نزدیکی به ایتالیا و امپراتوری بیزانس، اهمیت استراتژیکی زیادی داشت. تسلط بر سیسیل می‌توانست به مسلمانان کمک کند تا کنترل تجارت دریایی و مسیرهای تجاری میان شرق و غرب مدیترانه را به دست بگیرند و از آنجا به کشورهای دیگر در اروپا و آفریقا دست یابند.
۳٫ ضعف امپراتوری بیزانس
در زمان تلاش های مسلمانان، امپراتوری بیزانس که سیسیل تحت سلطه آن بود، در حال مواجهه با مشکلات داخلی و خارجی بود. بیزانس پس از سقوط امپراتوری روم غربی در قرن ۵ میلادی با مشکلاتی چون حملات مختلف قبایل ژرمن (مانند لومباردها) و تهدیدات جدید از سوی مسلمانان مواجه بود. در نتیجه، بیزانس نتوانست به‌طور کامل از سیسیل دفاع کند و این امر فرصتی را برای مسلمانان فراهم ساخت تا جزیره را تصرف کنند.
۴٫ فتح جزایر و مناطق دریای مدیترانه
مسلمانان از همان آغاز فتوحات اسلامی، به‌ویژه در دوران خلافت امویان و عباسیان، توجه زیادی به گسترش سلطه خود در دریای مدیترانه داشتند. پس از فتح اندلس (اسپانیا) در قرن ۸ میلادی، سیسیل به عنوان مرحله‌ای دیگر در این گسترش قلمرو در نظر گرفته شد. این جزیره به عنوان پایگاهی برای توسعه قدرت بیشتر به شبه‌جزیره ایتالیا و بخش‌های دیگر مدیترانه نیز در نظر گرفته می‌شد.
۵٫ مقابله با امپراتوری روم شرقی (بیزانس)
امپراتوری بیزانس در آن زمان همچنان از نظر مذهبی و سیاسی با مسلمانان در تضاد بود. مسلمانان به دنبال گسترش دین اسلام بودند و بخش‌هایی از مناطق تحت کنترل بیزانس، از جمله سیسیل، می‌توانستند به عنوان نقاطی برای ترویج اسلام و مقابله با امپراتوری مسیحی بیزانس مورد هدف قرار گیرند. همچنین، بیزانس در زمان حملات مسلمانان تحت فشار جنگ‌های مختلف در مرزهای شرقی و غربی بود و این امر موجب شد تا دفاع از سیسیل به چالش کشیده شود.
۶٫ منابع اقتصادی سیسیل
سیسیل به دلیل زمین‌های حاصلخیز و توانایی تأمین غلات و محصولات کشاورزی، از لحاظ اقتصادی برای مسلمانان جذاب بود. مسلمانان می‌توانستند با تصرف سیسیل به منابع غذایی دست یابند که برای تأمین نیازهای خود در فتوحات بزرگ دیگر در سراسر منطقه مدیترانه و حتی در مناطق دورتر مفید بود.
نفوذ مسلمانان به سیسیل نتیجه ترکیبی از عوامل نظامی، سیاسی و اقتصادی بود. گسترش امپراتوری اسلامی، موقعیت استراتژیک جزیره، ضعف دفاعی امپراتوری بیزانس، و منابع اقتصادی سرزمین سیسیل همگی نقش مهمی در این حملات داشتند. پس از سال‌ها جنگ و مقاومت، مسلمانان در نهایت توانستند بیشتر بخش‌های سیسیل را تصرف کنند و این جزیره تا قرن ۱۱ میلادی تحت سلطه مسلمانان باقی ماند.
